Çin Kaynaklarında Türkistan Şehirleri
Kürşat Yıldırım
Hakkında
Türkler medeniyet kuran birkaç büyük milletten biridir. Türk, hem medeniyet hem de millet adı olmuştur. Türklerde millet ve medeniyetin aynılaşmasında ise şehirler galiba büyük rol oynamışlardır. Nitekim şehir, medeniyetin temel taşlarından birisidir.
Bazıları çeşitli ideolojik, siyasî ve psikolojik sebeplerle Türkleri medeniyetsiz ve barbar bir millet olarak gösterme gayretinde olmuşlardır. Bilhassa “şehir” ile “Türk”ü bir araya getirmemeye gayret etmişler ve Türk’ü bozkırdaki çadırına hapsetmişlerdir. Bu tahayyüle göre “barbar” ve “göçebe” olan Türklerin şehirleri olamazdı.
Türklük bozkırlı ve şehirli olmak üzere iki yüze sâhiptir. Tarihin en eski şehirleri elbette Türkler tarafından da kurulmuştur. Türk medeniyetinin bir ayağı şehirdedir.
Elinizdeki kitap Türk’ün şehirli yüzünü ortaya koymak maksadındadır. Türkistan şehirleriyle ilgili en tafsilatlı malûmatları Çin kaynaklarından edinebilmekteyiz. Kitap tarihî, siyasî, sosyal ve kültürel bakımdan en eski devirlerden başlamak üzere XVI. yüzyıla kadarki Türkistan şehirlerini incelemektedir.