&
loading
ATLA
Doğu Türkistan’daki Sosyal Hayatın Edebiyata Yansıması: Bıyık Macerası
1933

Turfan İnkılabı

Tunganlar, Hoca Niyaz Hacı’yı Turfan’a gitmeye teşvik etmekteydi. Ancak Hoca Niyaz Hacı, Tunganların soyguncu geçmişine dikkat ederek daha temkinli bir yaklaşım sergiliyordu. Bunun üzerine Tunganlar, Aralık 1932’de isyan çıkardılar. Hoca Niyaz Hacı, onları mağlup ederek dağlık bölgelerden uzaklaştırdı.

Ancak Tunganlar, kaçarak arka yollardan Turfan bölgesinin en doğusundaki Çıktım kasabasına geldiler ve Hoca Niyaz Hacı’nın yaklaştığını söylentilerle yaydılar. Bu söylentilerin etkisiyle Piçan şehrinin halkı isyana katıldı ve şehri ele geçirdi. Bu haber Turfan’a ulaştığında, Turfan halkı da Çinlilere saldırmaya başladı. Tunganlar ve Piçan mücahitleri Turfan’a gelerek yerleştiler. Ancak Turfan halkı, bu gelenlerin sadece bir kısmının Tungan olduğunu ve Hoca Niyaz Hacı’nın henüz bölgede olmadığını öğrenince pişmanlık duydu.

Şubat 1933’te Jin Shu-ren, Sheng Zhihui ve birkaç bin Çinli askerle birlikte Piçan’a saldırdı. Sheng Zhihui, Piçan’da katliamlar gerçekleştirdi ve daha sonra Lükçün’e ilerleyip orayı ele geçirdi. Bu sırada Ma Shi-ming, Tunganlarla birlikte Turfan bölgesindeki silah, cephane ve hazineyi alarak Karaşehir’e kaçtı. Turfan bölgesinde büyük bir katliam yaşandı ve özellikle Piçan şehrindeki nüfus büyük zarar gördü. Ma Shi-ming ise şiddetli çatışmalar sonucunda Karaşehir’i ele geçirip merkez yaparak Altışehir’e doğru ilerlemeye başladı.

Turfan İnkılabı